Fort pośredni IIa Thümen

█
Poznańskie fortyfikacje istnieją już ponad 1000 lat – ich historia sięga czasów średniowiecza. W pierwszej połowie XIX wieku powstała potężna twierdza poligonalna. Później, po zjednoczeniu Niemiec, umocnienia rozbudowano w nowoczesnym systemie fortowym. W latach 1876–1886 wokół miasta zbudowano 9 fortów głównych (nr I – IX) i 3 mniejsze forty pośrednie (IVa, VIa i IXa). W latach 1887–1890 pierścień fortyfikacji rozbudowano o kolejne 6 fortów pośrednich nowego typu (Ia, IIa, IIIa, Va, VIIa i VIIIa) oraz kilkadziesiąt schronów dla piechoty, dla artylerzystów i do składowania amunicji. Fortyfikacje były rozbudowywane i modernizowane aż do wybuchu I wojny światowej i w końcu stworzyły skomplikowany system umocnień, zajmujący ogromny obszar o średnicy prawie dziesięciu kilometrów.

█
Forty pośrednie nowego typu miały narys trapezowy. Ich zadaniem było wspomaganie obrony obszaru między fortami głównymi, dlatego na głównym wale miały stanowiska tylko dla kilku lekkich dział. Jednokondygnacyjne koszary zostały rozdzielone na dwa bloki: jeden znajdował się pod wałem, a drugi w części tylnej (mieścił główny wjazd, bramę i most zwodzony). Fort był otoczony fosą głęboką na 6 m i szeroką na 9 m, chronioną przez broń przeciwszturmową umieszczoną w kaponierach w narożnikach czołowych oraz przy koszarach. Na styku czoła i barków umieszczono nowoczesne kaponiery, tzw. rewersowe. Najważniejsze budowle w forcie były połączone podziemnymi korytarzami.

█
Fort IIa zbudowano w latach ok. 1887–1890. Z powodu wysokiego poziomu wód gruntowych kaponiery nie zostały połączone z fortem korytarzem pod fosą. Dla zabezpieczenia sią przed wilgocią zbudowano kanał odwadniający. Fort był modernizowany aż do wybuchu I wojny światowej: zwężono wejścia, założono nowe drzwi, a na drodze krytej zbudowano dwa małe schrony-wartownie.

Fort na współczesnym planie Poznania.

Fort jest dobrze zachowany, wraz z niektórymi elementami wyposażenia. Obiekt jest częściowo wykorzystywany, zwiedzanie wnętrza tylko za zgodą zarządcy. Część budowli jest uszkodzona i opuszczona, potencjalnie niebezpieczna. Osobom bez doświadczenia w turystyce fortecznej zalecane jest skorzystanie z pomocy przewodnika.

Rekonstrukcja fortu po ukończeniu budowy, na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku.

Na wale mieściły się stanowiska dział oraz schrony dla artylerzystów i dział. Amunicję na górę podawano z podziemi fortu przy pomocy wind amunicyjnych zainstalowanych w schronach.

Niewiele wind amunicyjnych przetrwało w dobrym stanie.

Kaponiera w narożniku fortu uzbrojona była w cztery działka przeciwszturmowe i wyposażona w reflektor (umieszczony w mniejszym otworze nieco z boku strzelnicy).

Forty nieustannie modernizowano, zwiększając ich bezpieczeństwo: okna zamurowywano, a wejścia osłaniano betonowymi zasłonami.

Kaponiera osłaniająca blok wejściowy i fosę z tyłu fortu. Strzelnice przeznaczone były do prowadzenia ognia przez strzelców. Większa strzelnica na osi ma charakterystyczne schodkowe ukształtowanie, zapobiegające powstawaniu rykoszetów.

Wnętrze kaponiery.